Przyroda
Pojezierze Brodnickie leży na krańcach obszaru funkcjonalnego “Zielone Płuca Polski”. Stanowi to ważny element rozwoju całego obszaru.
Zobacz mapy batymetryczne regionu
Na terenie Pojezierza Brodnickiego są regiony wyjątkowo atrakcyjne turystycznie, wśród nich: Brodnicki Park Krajobrazowy, będący częścią Pojezierza Brodnickiego, część Górznieńsko – Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego oraz Dolina Drwęcy. Brodnicki Park Krajobrazowy został utworzony w 1985 roku. Położony jest w centralnej części Pojezierza Brodnickiego, obejmując swymi granicami obszary o najwyższych walorach przyrodniczych i krajobrazowych. Powierzchnia parku wynosi16 685ha . ponad 60 % powierzchni Parku zajmują lasy, a 10% wody. Znajduje się tutaj około 60 jezior, w tym 6 o powierzchni ponad 100 ha. Brodnicki Park Krajobrazowy znajduje się na terenie gmin: Jabłonowo Pomorskie, Zbiczno (powiat brodnicki) i Kurzętnik oraz Biskupiec Pomorski (powiat nowomiejski).
W 2005 r doszło do powiększenia Parku o jezioro Bachotek i tzw. Bagienną Dolinę Drwęcy, która jest cenną ostoją ptactwa wodno-błotnego (Obszar Natura 2000).
O wysokiej randze przyrodniczej obszaru świadczy występowanie 9 rezerwatów przyrody. Bogata jest fauna Pojezierza, a w szczególności awifauna.
Największymi osobliwościami są: orlik krzykliwy, bocian czarny i bielik, a także kania rdzawa, żuraw, kormoran czarny, czapla siwa, bąk i zimorodek.
Spośród rzadkich gatunków ssaków żyją tu łosie, daniele, wydry, a nawet bobry, których ślady żerowania spotkać można nad Skarlanką k/Grzmięcy nad Drwęcą (Ławy Drwęczne). Jeziora Pojezierza obfitują w ryby. Do najczęściej występujących należą: szczupak, lin, węgorz, leszcz, okoń, płoć i karaś, ale są także karpie, sandacze, sieje i sielawy. Od kilku lat w lasach Pojezierza prowadzi się udanie reintrodukcję sokoła wędrownego Górznieńsko ? Lidzbarski Park Krajobrazowy utworzono w 1990 r. zajmuje on powierzchnię 27 766 ha. Położony jest on na terenie gmin : Brzozie, Górzno, Bartniczka i Świedziebnia (woj. kujawsko ? pomorskie), Lidzbark Welski (woj. warmińsko ? mazurskie) i Lubowidz (woj. mazowieckie). Dwie rzeki Brynica i Górzanka przecinające obszar Parku z południa na północ zasilane są wodami z licznych źródlisk. Stosunkowo nieliczne jeziora zachwycają swym naturalnym pięknem wynikającym z położenia w głębokich dolinach lub wśród mieszanych lasów. Poprzecinane niewielkimi enklawami łąk i pól oraz dolinami rzecznymi lasy zachowały zbliżony do naturalnego charakter (skład drzewostanów, runa leśnego). Przyrodę Parku cechuje wielka różnorodność: pomad 900 gatunków roślin naczyniowych, wśród nich wiele objętych ochrona gatunkową, zagrożonych wyginięciem jak np. rosiczka okrągłolistna, pluskwica europejska, wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, podejźrzon rutolistny, widłaki, storczyki, konietlica syberyjska i wiele innych Prowadzone na terenie parku badania stwierdziły dużą różnorodność mchów oraz porostów, wśród których stwierdzono rzadko występującą ? będącą ?certyfikatem czystości powietrza? ? brodaczkę pospolitą.
Wśród spotkanych na terenie Parku roślin dwa gatunki rzadko spotykane w naszym regionie występują tutaj szczególnie obficie stanowiąc swego rodzaju ?wizytówkę? Parku; są to czosnek niedźwiedzi i kłoć wiechowata. Rozmaitość występujących siedlisk sprzyja rozwojowi grzybów, w tym również owocnikowych, które każdej jesieni stanowią ulubione trofea turystów ? grzybiarzy. Równie bogata jest fauna Parku; licznie występują tu łosie, jelenie, sarny, dziki, bobry, wydry a spośród ptaków: bielik, orlik krzykliwy, bocian czarny, bąk, derkacz, kania czarna i ruda, żuraw, błotniak stawowy, łąkowy i zbożowy i wiele innych. Przez teren Parku przebiega zachodnia granica obszaru występowania orzechówki i jarząbka. W sumie w Parku stwierdzono występowanie ponad 250 gatunków kręgowców. jest to obszar o bardzo wysokich wartościach przyrodniczo ? krajobrazowych i turystycznych; pełni ważną, węzłową rolę w krajowym ekologicznym systemie obszarów chronionych. Rozległe kompleksy leśne, niskiej jakości gleby, brak surowców mineralnych, małe zaludnienie, położenie na uboczu szlaków komunikacyjnych oraz wysoka odporność środowiska na antropogresję zadecydowały o niewielkim przekształceniu antropogenicznym i o bardzo dobrym stanie zachowania walorów przyrodniczych. Prawdziwym “skarbem” przyrody pojezierza brodnickiego są jeziora. Pełnią one ważną funkcję ekologiczną i hydrologiczną. Są również podstawą gospodarki turystycznej Pojezierza. Występuje tu ponad 100 jezior. Większość z nich to zbiorniki małe, o powierzchni kilku hektarów. a większymi jeziorami są: Bachotek (211 ha), Sosno (188 ha), Płowęż (174,2 ha), Wądzyńskie (170,4 ha), Głowińskie ( 130,5 ha), Zbiczno (128,9 ha), Ciche (110,8 ha), Wysokie Brodno (91,0 ha), Niskie Brodno 87,2 ha) i Leźno Wielkie (86,2 ha). Wody jezior pojezierza należą do najczystszych w województwie kujawsko ? pomorskim.
Wykorzystano materiały z Brodnickiego Parku Krajobrazowego i Górznieńsko – Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego
Opisana przyroda jest naszym skarbem, który musimy eksploatować w rozsądny sposób, aby dawała radości przez wiele lat.