Historia gminy Bobrowo
Pięć lat później, w roku 1251, biskup zrzekł się własności Bobrowa na rzecz kapituły chełmińskiej. Kapituła dążyła do założenia w Bobrowie klasztoru wg. reguły św. Augustyna, jednak ze względu na podporządkowanie kapituły regule zakonu krzyżackiego, fundacja nie doszła do skutku.
W 1516 roku miejscowość przeszła na własność Hugona ze Smoląga, chorążego chełmińskiego. W połowie XVI wieku część dóbr bobrowskich staje się własnością Rafała Działyńskiego, natomiast reszta wraca na własność kapituły chełmińskiej. W 1563 roku Działyński swoją część dóbr bobrowskich oddaje w zastaw Hermanowi z Wichulca. W 1570 roku całość dóbr staje się własnością szlachecką i pozostaje nią aż do nabycia przez Komisję Kolonizacyjną w 1887 roku w celu parcelacji.
Niewielki, pozostały w Bobrowie majątek tzw. resztówkę, kupił w roku 1922 Eugeniusz Zumbach- ojciec słynnego pilota Dywizjonu 303 w bitwie o Anglię ?Jana Zumbacha.
W centrum wsi znajduje się zabytkowy kościół parafialny rzymsko-katolicki pod wezwaniem Św. Jakuba Apostoła Starszego. Jest to jednocześnie najstarszy obiekt sakralny w powiecie brodnickim. Kościół parafialny rzymsko – katolicki wzniesiony został na polecenie Biskupa Chełmińskiego Heidenryka. Kościół w stylu gotyckim z renesansową wieżą, murowany z cegły o układzie gotyckim, na podmurówce z głazów narzutowych. Wznoszenie budowli rozpoczęto około 1260r., chór stanął w XIV w., pierwotną wieżę drewnianą zastąpiono murowaną w 1755 r.
W kościele znajduje się późnobarokowy ołtarz główny z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem namalowany przez gdańskiego artystę Hermana Hana w 1597r. oraz średniowieczna kropielnica. Na zasuwie obrazu znajduje się obraz Przemienienia Pańskiego namalowany w 1890 roku przez Strzyżewskiego. Na antepedium ołtarza głównego i chórze widnieje herb Czapskich ?Leliwa?- należący do właścicieli Bobrowa. Kościół w Bobrowie 17 października 1929 roku został wpisany do rejestru zabytków. Innym zabytkiem na terenie wsi nad jeziorem Oleczno jest grodzisko wczesnośredniowieczne owalne o wysokości 26 m. Można przypuszczać, że występowały tu trzy fazy zasiedlenia. Pierwsza datowana jest na IX i połowę X wieku, druga na druga połowę X i początek XI wieku, zaś trzecia faza to XII wiek.
Na obrzeżu wsi znajduje się wzniesienie nazywane ?grzybkiem? pełne wgłębień i wypukłości, obok kilku drzew liściastych, pokryty rzadką trawą. Wg. legendy to pozostałość po zapadłym grodzie ? ta historia przechodzi z pokolenia na pokolenie.
Na wzgórzu w Bobrowie istniała w XVII wieku Kaplica św. Walentego, lecz w 1670 roku uległa zniszczeniu. Bogactwem wsi są jej walory przyrodnicze i krajobrazowe. Rzeźba terenu jest pochodzenia polodowcowego z licznymi wzgórzami morenowymi, głazami narzutowymi i jeziorami. Jeziora skupione są w Rynnie Jabłonowskiej. Rynna odwadniana jest przez rzekę Lutrynę, ta zaś jest odpływem Osy. W otoczeniu wsi znajdują się takie jeziora jak Grzywinek, Oleczno, Marek, Czarne i Głęboczek oraz wieś graniczy z Jeziorem Wądzyńskim Jeziorem Chojno.
Od 1921 roku wieś Bobrowo widnieje w obecnych granicach, od 1 stycznia 1973r. jest siedzibą Gminy. Przez wieś prowadzi ścieżka przyrodniczo-regionalna z rezerwatami przyrody. W centrum wsi znajdują się 2 cmentarze katolickie, na przykościelnym są groby rodziny Karwatów i innych właścicieli ziemskich. Ciekawym miejscem jest cmentarz ewangelicki- ostatnio uporządkowany, kapliczki przydrożne -?Pieta? przy cmentarzu ?na górce?- poświęcona ofiarom I wojny światowej i Najświętszego Serca Jezusowego w centrum wsi – odnowiona dzięki społecznemu zaangażowaniu.
W centrum wsi znajduje się park podworski ze starodrzewiem i obiekty wpisane do ewidencji zabytków jak: kuźnia, plebania, organistówka, budynek poszkolny z XIX wieku, chata drewniana z pocz. XIX wieku.
Izba Dziedzictwa Kulturowego im. pilota płk Jana Zumbacha z ciekawymi zbiorami o lotnikach Dywizjonu 303 prowadzona przez Stowarzyszenie ?Aktywna Gmina? znajduje się w budynku GOK.
Wieś posiada dobre połączenie z ważnymi szlakami komunikacyjnymi, obiekt kulturalny ? Gminny Ośrodek Kultury z miejscem plenerowych spotkań z Gminną Biblioteką Publiczną i salą komputerową z dostępem do Internetu, dwa place zabaw dla dzieci. W Bobrowie znajduje się Szkoła Podstawowa i Gimnazjum, Ośrodek Zdrowia, Apteka, placówki handlowe i usługowe.
Fot. Agnieszka Kowalska